Ukraina po heq dorë nga ambicia e saj për t’u anëtarësuar në NATO, në këmbim të garancive të sigurisë nga Perëndimi, si kompromis për t’i dhënë fund luftës me Rusinë, tha presidenti Volodymyr Zelensky përpara bisedimeve me të dërguarit amerikanë në Berlin.
Ky hap përbën një ndryshim të madh për Ukrainën, e cila prej kohësh ka luftuar për anëtarësim në NATO, duke e konsideruar atë si mbrojtje nga sulmet ruse. Kjo aspiratë ishte përfshirë edhe në Kushtetutën e Ukrainës. Me këtë, po përmbushet gjithashtu një nga objektivat e luftës së Rusisë, ndërsa Kievi deri tani kishte qëndruar fort kundër çdo dorëzimi territori Moskës.
Zelensky tha se garancitë e sigurisë nga SHBA-ja, Evropa dhe partnerë të tjerë, në vend të anëtarësimit në NATO, përbëjnë një kompromis nga ana e Ukrainës.
“Që nga fillimi, dëshira e Ukrainës ka qenë anëtarësimi në NATO – këto janë garanci reale sigurie. Disa partnerë nga SHBA-ja dhe Evropa nuk e kanë mbështetur këtë drejtim,” tha ai duke iu përgjigjur pyetjeve të gazetarëve në një grup WhatsApp.
“Prandaj sot, garancitë bilaterale të sigurisë mes Ukrainës dhe SHBA-së, garanci të ngjashme me nenin 5 për ne nga SHBA-ja, si dhe garancitë e sigurisë nga kolegët evropianë dhe nga vende të tjera si Kanadaja dhe Japonia, janë një mundësi për të parandaluar një pushtim tjetër rus,” tha Zelensky.
Kërkon garanci nga Amerika
“Edhe kjo është tashmë një kompromis nga ana jonë,” tha presidenti ukrainas, duke shtuar se garancitë e sigurisë duhet të jenë ligjërisht detyruese.
Zelensky më herët ka bërë thirrje për një paqe “dinjitoze” dhe për garanci që Rusia të mos e sulmojë sërish Ukrainën, teksa përgatitej për takimin me të dërguarit amerikanë dhe aleatët evropianë në Berlin, me synim përfundimin e konfliktit më vdekjeprurës në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore.
Nën presionin e presidentit amerikan Donald Trump për të nënshkruar një marrëveshje paqeje që fillimisht favorizonte kërkesat e Moskës, Zelensky ka akuzuar Rusinë se po e zvarrit luftën me bombardime vdekjeprurëse ndaj qyteteve dhe infrastrukturës energjetike të Ukrainës.
Edhe pse përbërja e saktë e pjesëmarrësve në takimet e së dielës dhe të hënës nuk është bërë publike, një zyrtar amerikan tha se i dërguari i posaçëm i Trump-it, Steve Witkoff, dhe dhëndri i tij, Jared Kushner, po udhëtojnë drejt Gjermanisë për bisedime me ukrainasit dhe evropianët.
Vendimi për dërgimin e Witkoff-it, i cili ka udhëhequr negociatat mes Ukrainës dhe Rusisë mbi propozimin amerikan për paqe, shihet si një sinjal se Uashingtoni ka vërejtur një mundësi për përparim, gati katër vjet pas fillimit të pushtimit rus.
Zelensky: Armëpushimi përgjatë vijave të frontit do të ishte një opsion i drejtë
Zelensky tha se Ukraina, evropianët dhe SHBA po shqyrtojnë një plan me 20 pika dhe se në fund të këtij procesi do të arrihet një armëpushim. Ai shtoi se Kievi nuk ka bisedime të drejtpërdrejta me Rusinë.
Zelensky tha se një armëpushim përgjatë vijave aktuale të frontit do të ishte një opsion i drejtë. Rusia i ka kërkuar Kievit të tërheqë forcat e saj nga pjesë të rajoneve lindore të Donjeckut dhe Luhanskut që Ukraina ende i kontrollon.
“Ukrainës i duhet paqe me kushte dinjitoze dhe ne jemi të gatshëm të punojmë sa më konstruktivisht që është e mundur. Ditët në vijim do të jenë të mbushura me diplomaci. Është jashtëzakonisht e rëndësishme që ajo të japë rezultate,” shkroi Zelensky më herët në platformën X.
Kancelari gjerman Friedrich Merz të hënën pret presidentin ukrainas dhe liderët evropianë në një samit në kryeqytetin gjerman, që është shprehja më e fundit publike e mbështetjes për udhëheqësin ukrainas nga aleatët në mbarë Evropën.
“Moment kritik”
Britania e Madhe, Franca dhe Gjermania po punojnë për ta përmirësuar propozimin amerikan, i cili sipas draftit të publikuar në nëntor i bënte thirrje Kievit të dorëzonte më shumë territor, të hiqte dorë nga ambicia për t’u anëtarësuar në NATO dhe të pranonte kufizime në numrin e forcave të saj të armatosura.
Aleatët evropianë e kanë përshkruar këtë si një “moment kritik” që mund të formësojë të ardhmen e Ukrainës dhe janë përpjekur të forcojnë financat e Kievit duke shfrytëzuar pasuritë e ngrira të Bankës Qendrore të Rusisë për të financuar buxhetin ushtarak dhe civil të Ukrainës.
Presidenti rus Vladimir Putin priti Witkoff-in dhe Kushner-in në një takim në fillim të dhjetorit. Kremlini tha se takimi ishte “konstruktiv”, megjithëse nuk u arrit ndonjë përparim i madh.
Zelensky tha se qindra mijëra njerëz janë ende pa energji elektrike pas sulmeve ruse ndaj furnizimit me energji, ngrohje dhe ujë në mbarë Ukrainën, duke bashkëngjitur fotografi të ndërtesave të djegura dhe të shkatërruara.
“Rusia po e zvarrit luftën dhe po përpiqet t’i shkaktojë sa më shumë dëm popullit tonë,” tha Zelensky. “Rusët këtë javë kanë lëshuar mbi 1.500 dronë sulmues, pothuajse 900 bomba ajrore të drejtuara dhe 46 raketa të llojeve të ndryshme ndaj Ukrainës,” shtoi ai.
