Një ilaç për Alzheimerin, i cili më herët ishte refuzuar për përdorim në NHS, mund të ngadalësojë përparimin e sëmundjes deri në tetë vjet, sipas hulumtuesve.
Lecanemab është i licencuar për përdorim në Mbretërinë e Bashkuar, por organi mbikëqyrës i shpenzimeve publike e kishte vlerësuar se përfitimet e treguara në provat klinike ishin “shumë të vogla” për të justifikuar koston për shëndetësinë publike.
Tani të dhënat reale, të prezantuara në një konferencë për demencën në San Diego, sugjerojnë se efekti i trajtimit mund të jetë dukshëm më i madh se sa mendohej fillimisht. Gjetjet e reja kanë rikthyer thirrjet që qeveria britanike ta japë ilaçin në NHS në bazë provuese, në mënyrë që pacientët që nuk e përballojnë dot privatisht, të kenë qasje në të.
Studimi – i prezantuar në konferencën Clinical Trials in Alzheimer’s Disease – krahasoi pacientët që morën trajtimin në fazat e hershme të sëmundjes me ata që nuk u trajtuan fare.
Sipas hulumtuesve, përdorimi afatgjatë i lecanemab-it, i njohur edhe si Leqembi dhe i prodhuar nga kompania Eisai, mund të vonojë përparimin nga dëmtimi i lehtë i kujtesës në Alzheimer të moderuar deri në 8.3 vjet, te pacientët me nivele të ulëta të proteinës amiloide në tru dhe që e filluan terapinë herët.
U prezantuan gjithashtu të dhëna të reja që tregojnë se një version më i përballueshëm dhe më praktik i ilaçit – në formë injeksioni – mund ta zëvendësojë në të ardhmen trajtimin aktual që jepet me infuzion IV.
Duke komentuar gjetjet, Dr. Richard Oakley, drejtor i kërkimit dhe inovacionit në Alzheimer’s Society, tha:
“Prej dekadash, njerëzit që vuajnë nga Alzheimeri kanë pritur me dëshpërim trajtime që ngadalësojnë përparimin e sëmundjes. Këto të dhëna të reja mbi përdorimin e lecanemab-it jashtë provave klinike janë premtuese, pasi tregojnë se trajtimi i hershëm mund të sjellë më shumë përfitime.”
Ai shtoi se një version injektues, me rreziqe krahasuese të efekteve anësore si infuzioni IV, mund ta bëjë terapinë më të thjeshtë dhe më të aksesueshme.
“Sërish, duhet të kuptojmë më qartë se çfarë do të thotë ngadalësimi i përparimit të sëmundjes për përditshmërinë e pacientëve – nëse ndihmon në ruajtjen e pavarësisë dhe aftësisë për të kryer detyrat e përditshme për më gjatë.”
Oakley theksoi urgjencën për diagnozë të hershme dhe të saktë:
“Rreth një milion njerëz jetojnë me demencë në Mbretërinë e Bashkuar dhe më shumë se një e treta nuk kanë fare diagnozë. Edhe pse lecanemab nuk është ende i disponueshëm në NHS, horizonti mbetet premtues me mbi 130 ilaçe për Alzheimerin që janë aktualisht në prova klinike. Qeveria britanike duhet të veprojë që tani për të përmirësuar diagnozën dhe për të përgatitur NHS-in për këto trajtime të reja.”
Edhe David Thomas, drejtues i politikave në Alzheimer’s Research UK, e vlerësoi studimin si konfirmim të mëtejshëm të potencialit të ilaçeve anti-amiloid, të cilat aktualisht janë të aksesueshme vetëm privatisht pasi nuk janë vlerësuar si kosto-efektive për NHS-in.
“Shtetasit britanikë që vuajnë nga demenca nuk duhet të mbesin pas. Qeveria mund të bëjë ndryshim duke nisur projekte pilot brenda NHS-it, të cilat do të zgjeronin qasjen e pacientëve, do të siguronin të dhëna reale mbi efektet dhe do të ndihmonin shëndetësinë publike të përgatitej për trajtimet e së ardhmes.”
Studimi, që përfshiu rreth 2,000 pacientë, u krye nga kompania Pentara dhe u prezantua nga Eisai në CTAD.
Një ilaç tjetër për Alzheimerin, donanemab, i miratuar gjithashtu në Mbretërinë e Bashkuar, është refuzuar po ashtu për përdorim në NHS. Donanemab dhe lecanemab janë antitrupa të synuar që ngadalësojnë fazat e hershme të Alzheimerit, duke shënjuar një hap të rëndësishëm në kërkime, pasi synojnë shkakun e njohur të sëmundjes – jo vetëm simptomat.
Të dy ilaçet lidhen me proteinën amiloide, e cila grumbullohet në trurin e pacientëve me Alzheimer. Duke u lidhur me të, ato ndihmojnë në pastrimin e kësaj mase dhe ngadalësojnë rënien njohëse.
Në qershor, instituti britanik NICE publikoi udhëzimet paraprake duke thënë se trajtimet mund të shtyjnë përparimin e sëmundjes nga faza e lehtë në të moderuar me katër deri në gjashtë muaj, por nuk mund të financohen nga NHS për shkak të kostos së lartë dhe përfitimit modest.
NHS England ka paralajmëruar më herët se futja e këtyre ilaçeve në shërbimin publik do t’i kushtonte shtetit midis 500 milionë dhe 1 miliard paund në vit.
Sëmundja e Alzheimerit është forma më e zakonshme e demencës. Sipas Alzheimer’s Society, një në tre njerëz të lindur sot në Mbretëri të Bashkuar do të zhvillojnë demencë gjatë jetës. Deri në vitin 2040, rreth 1.4 milionë persona në vend mund të jenë duke jetuar me këtë sëmundje.
