Procedurat drejt formimit të Qeverisë së re të Kosovës
Zgjedhjet parlamentare të 9 shkurtit kanë sjellë një konfigurim të ri politik që e bën të domosdoshme krijimin e një koalicioni qeverisës. Ndryshe nga zgjedhjet e vitit 2021, formimi i qeverisë këtë herë nuk do të jetë i lehtë, pasi asnjë parti nuk ka siguruar një shumicë të mjaftueshme për të qeverisur e vetme. Presidentja Vjosa Osmani do të presë certifikimin e rezultateve për të nisur procesin e formimit të ekzekutivit të ri.
Hapat pas zgjedhjeve
- Certifikimi i rezultateve
Komisioni Qendror i Zgjedhjeve (KQZ) ende nuk e ka përfunduar numërimin e votave, përfshirë ato me postë dhe me kusht. Megjithëse KQZ-ja kishte parashikuar që ky proces të përmbyllej deri në fund të shkurtit, Eugen Cakolli nga Demokracia në Veprim parashikon që certifikimi të bëhet në mars, nëse nuk ka ndonjë vendim për rinumërim apo rivotim. Në zgjedhjet e kaluara, certifikimi i rezultateve ka marrë rreth një muaj pas votimit. - Konstituimi i Kuvendit
Pasi rezultatet të jenë certifikuar, Kuvendi i Kosovës duhet të konstituohet brenda 30 ditëve nga shpallja zyrtare e rezultateve, siç përcakton neni 66 i Kushtetutës. Seanca e parë thirret nga Presidentja Osmani, ose, nëse ajo nuk mund ta bëjë këtë, Kuvendi mblidhet automatikisht. Kjo seancë udhëhiqet nga deputeti më i vjetër dhe më i riu në sallë. - Zgjedhja e Kryetarit të Kuvendit
Grupi më i madh parlamentar propozon kandidatin për Kryetar të Kuvendit, i cili duhet të marrë shumicën e votave të deputetëve (61 nga 120). Po ashtu, zgjidhen edhe pesë nënkryetarë, tre nga partitë më të mëdha dhe dy nga komunitetet joshumicë. - Mandatimi i Kryeministrit
Pas konstituimit të Kuvendit, Presidentja Osmani fton partitë parlamentare për konsultime dhe më pas propozon kandidatin për Kryeministër nga partia ose koalicioni që ka siguruar shumicën e nevojshme në Kuvend. Kandidati i mandatuar ka 15 ditë për të paraqitur përbërjen e qeverisë dhe programin e saj për votim. - Votimi i Qeverisë
Për të formuar qeverinë, kandidati për Kryeministër duhet të sigurojë shumicën e votave të deputetëve (të paktën 61). Nëse nuk arrin të marrë shumicën, Presidentja ka 10 ditë për të mandatuar një kandidat tjetër. Nëse as ky kandidat nuk arrin të marrë shumicën e nevojshme, shpallen zgjedhje të reja, të cilat duhet të mbahen brenda 40 ditëve nga shpallja e tyre.
Rezultatet paraprake dhe skenari i koalicionit
Pasi kanë mbetur vetëm 7 vendvotime për t’u procesuar, rezultatet tregojnë këtë ndarje:
- Lëvizja Vetëvendosje (LVV): 341,672 vota (40.84%)
- Partia Demokratike e Kosovës (PDK): 184,499 vota (22.05%)
- Lidhja Demokratike e Kosovës (LDK): 147,827 vota (17.67%)
- Koalicioni AAK-Nisma dhe të tjerët: 62,309 vota (7.45%)
Sipas Eugen Cakollit, është pothuajse e pamundur që LVV të sigurojë 50 ose 51 ulëse edhe pas numërimit të votave nga diaspora, pasi për këtë do t’i duhej mbi 90% e votave të diasporës. Kjo do të thotë se formimi i një koalicioni paszgjedhor është i pashmangshëm.
Në ditët dhe javët në vijim, negociatat mes partive do të përcaktojnë konfigurimin e qeverisë së re dhe drejtimin politik të Kosovës për mandatin e ardhshëm.
